*การบำรุงรักษาระบบโซล่าเซลล์ บนหลังคา สำหรับโรงงาน หรือโครงการขนาดใหญ่

จากที่ได้เกริ่นไปก่อนหน้านี้แล้วว่า หากจะจ้างทีมงานฯ เข้าไปบำรุงรักษาระบบโซล่าเซลล์ โดยที่ทีมงานของเราไม่ได้เป็นผู้ติดตั้ง นั้น อาจจะต้องมีการดูหน้างานก่อนว่า มี Facility หรือระบบสาธารณูปโภค อะไรไว้บ้าง สำหรับใช้ในการบำรุงรักษา และอีกทั้งระบบฯที่มีการติดตั้งไว้แล้ว ได้มาตรฐาน มากน้อยเพียงใด เพราะว่างานบำรุงรักษา ไม่ใช่แค่การล้างแผงเท่านั้น หากแต่เป็นการรับภาระ ทุกสิ่งอย่างที่ต้องทำให้ระบบสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

ก่อนที่จะรับงานบำรุงรักษา เราก็ควรจะต้องจัดการปรับปรุงระบบฯ ให้อยู่ในสภาพที่ยอมรับได้ ว่าสามารถที่จะดูแลบำรุงรักษา ได้อย่างไม่เกิดปัญหาในอนาคตอันใกล้

ทีนี้ เราจะดูอย่างไรว่า ติดตั้งได้มาตรฐานป่าว ก็พูดยาก ว่าจะอ้างอิงมาตรฐาน จากไหน ข้อไหน อันใด จุดใด ประเด็นไหน... อีกหลายอย่าง ซึ่งถ้าเปิดมาตรฐาน ทั้งต่างประเทศ และหรือในประเทศ บางอย่างก็อาจจะยังไม่ครอบคลุม ในทุกประเด็น หรือบางอย่างมาตรฐานมีระบุไว้ก็ นำมาปฏิบัติ หน้างานจริงไม่ได้ เพราะเขียนในจินตนาการ ไม่ได้เขียนจากผู้ปฏิบัติ เป็นต้น

อย่ากระนั้นเลย ขอยกตัวอย่างให้ดูเป็นแนวทาง ว่าจุดไหน หรือการติดตั้งแบบใดที่ ควรจะต้องปรับปรุงก่อนที่จะรับงานมาบำรุงรักษา

( ไม่ใช่โฆษณา แต่ อวยใส้แตก แหกใส้ฉีก SolarEdge ห้ามลอกเลียนแบบครับ )

SolarEdge (Episode3) จบแล้วครับนาย!!!

จาก ว่าด้วยเรื่องอินเวอร์เตอร์ ออนกริด ยี่ห้อ SolarEdge (Episode1) และ ว่าด้วยเรื่องอินเวอร์เตอร์ ออนกริด ยี่ห้อ SolarEdge (Episode2) กล่าวถึงไปแล้ว 6 ข้อ

ตอนนี้ มาว่ากันเรื่องข้อกังวล และคำถามเกี่ยวกับ อินเวอร์เตอร์ โซล่าเอดจ์

 1.อุปกรณ์ Power Optimizer เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แล้วนำไปติดตั้งใต้แผงโซล่าเซลล์ ที่อากาศร้อนอิ๊บอ๊ายเลย มันจะทนไหวเรอะ เดี๊ยวก็พังอ๊ะดิ๊ !!!

  +++ ใช่ครับ เป็นข้อกังวลที่ SolarEdge เค้าก็รับรู้และรับทราบ ก็เลย การันตี หรือ รับประกัน หรือ Warranty อุปกรณ์ Power Opimizer ระยะเวลา 25 ปี ดังนั้นถ้าเสียเค้าเปลี่ยนให้ (ที่ทางทีมงานใช้มา 2 ปี ก็ยังไม่เคยเจอเสีย แต่นานๆไปก็ยังตอบไม่ได้ครับ ต้องให้ระยะเวลาเป็นเครื่องพิสูจน์)

ฮั่นแน่!!! เบิ้ลเครื่อง รออยู่หล่ะสิ... 

ช่วงนี้ กระแสการรับซื้อไฟฟ้าจากระบบโซล่าเซลล์ หน่วยละ 1.68 บาท กำลังมาแรง!!! ช่วงกำลังชุลมุน นี้หากท่านใดจะติดตั้ง ก็ขอให้คิดถึงตอนบำรุงรักษาหลังจากติดตั้งแล้วด้วย ว่าจะมีแผนการอย่างไร ?

ก่อนอื่นก็ขอเล่า ประสบการณ์ ของทีมงานโซล่าฮับ ให้ฟังก่อนว่า เราได้รับการติดต่อ และให้เสนอราคาค่าบำรุงรักษาระบบ Solar Rooftop หรือระบบโซล่าเซลล์ ติดตั้งบนหลังคา ทั้งขนาดเล็กตามบ้านพักอาศัย และในโรงงาน หรือโครงการขนาดใหญ่ มาหลายเจ้า แต่เราเองก็ไม่สามารถที่จะประเมินว่า จะคิดราคาเท่าไหร่ และต้องทำอะไรบ้าง เพราะอะไร ? เรามาดูกัน

( ไม่ใช่โฆษณา แต่ อวยใส้แตก แหกใส้ฉีก SolarEdge ห้ามลอกเลียนแบบครับ )

***แล้วมี Power Optimizer มันดียังไง? 

จาก ว่าด้วยเรื่องอินเวอร์เตอร์ ออนกริด ยี่ห้อ SolarEdge (Episode1) กล่าวถึง ไปแล้ว 3 ข้อ 

-----------------------------------------------------------

***การติดอุปกรณ์  Power Optimizer มี 2 แบบ คือถ้าใช้อินเวอร์เตอร์รุ่นเล็ก เช่น 5 หรือ 10 kW. ก็จะติดตั้ง Power Optimizer 1ตัวต่อ1 PV , รุ่น 25 หรือ 27.6 kW. ติดตั้ง Power Optimizer 1ตัวต่อ2 PV ***

     4.การมอนิเตอร์ระบบ หากใช้อินเวอร์เตอร์ ที่ไม่มี Power Optimizer การดูประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้า ก็จะดูได้เป็นราย String (อาจเป็น 5 - 25 แผง ขึ้นอยู่กับการจัดString ของอินเวอร์เตอร์แต่ละรุ่น) ดังนั้นหากประสิทธิภาพของระบบลดลง อย่างผิดปกติ เราก็ต้องทำการ หยุดระบบเพื่อทำการตรวจสอบเป็นรายแผง ว่าแผงใดกันแน่ที่เสีย (โดยอาจใช้ I-V Checker ตรวจสอบ ไล่ไปทุกแผง) ซึ่งก็อาจทำให้เสียเวลาในการตรวจสอบพอสมควร

ถามกันเข้ามาเยอะว่า เมื่อทำการติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ บนหลังคา ( Solar Rooftop ) แล้วเราต้องทำอะไรกับมันมั่ง ?

ค่าบำรุงรักษาแพงไม๊ ? ขอตารางการบำรุงรักษาหน่อย? ต้องทำ Thermo Scan ไม๊ ? ต้องวัด I-V Curve ทุกแผงไม๊ หรือต้องทำทุก String ไม๊ ? คิดค่าบำรุงรักษายังไง? ก็แค่ล้างแผงก้พอแล้วมั๊ง? ติดแล้วจะขึ้นไปล้างแผงยังไงหล่ะ? .......

และคำถามอีกสารพัด... อย่ากระนั้นเลย เอามาเขียนบอกทีเดียวตรงนี้เลยดีกว่า

อันดับแรก ขอแยกประเภทของการบำรุงรักษาเป็น 3 ประเภท คือ

1.ระบบโซล่าเซลล์ ขนาดเล็ก สำหรับครัวเรือนหรือบ้านพักอาศัย ขนาด 1 - 10 kWp.

2.ระบบโซล่าเซลล์ ขนาดใหญ่ สำหรับโรงงาน สำนักงาน หรือใช้ในเชิงพาณิชย์  ขนาดมากกว่า10 kWp. - 1,000 kWp.

3.ระบบโซล่าเซลล์ ขนาดใหญ่มาก สำหรับขายไฟฟ้า ส่วนใหญ่จะเป็นโซล่าฟาร์ม หรือติดตั้งบนพื้นดิน  ขนาดมากกว่า 1,000 kWp. ขึ้นไป

 จั่วหัวไว้หลายเพลาแล้ว ยังไม่ได้ฤกษ์ เขียนสักที 

( ไม่ใช่โฆษณา แต่ อวยใส้แตก แหกใส้ฉีก SolarEdge ห้ามลอกเลียนแบบครับ )

          ทำไมมาเขียนถึง อินเวอร์เตอร์ ยี่ห้อSolarEdge หล่ะ รับงานมาแน่เลย ?

ขอตอบเลยว่า ใช่...เอ้ย ไม่ใช่ ไม่ใช่...555...      

จริงๆแล้ว ก็แค่ไม่รู้จะเขียนเรื่องไรแล้ว หมดภูมิความรู้ที่จะเขียน นึกไม่ออก...

          และก็พอดีกับทีมงานของโซล่าฮับ ส่วนใหญ่ไปนำเสนอลูกค้าก็จะ ออกแบบใช้อินเวอร์เตอร์ SolarEdge ซะเป็นส่วนใหญ่ ก็เลยได้คลุกคลี ตีโมงมาบ้างพอสมควร ประกอบกับการไปนำเสนอลูกค้า บางครั้งเวลาไม่ค่อยพอ ที่จะได้พูดถึงคุณสมบัติแจ่มๆของSolarEdge ดังนั้นก็เลยเอาคุณสมบัติที่พิเศษ แจ่มๆ มาเขียนไว้ตรงนี้เลย จะได้แบ่งปันกันรู้ด้วย

อันเนื่องจากหากจะเขียนบทความแบบเป็นหลักการยาวๆ เกรงว่าจะไม่มีเวลามากพอ ดังนั้นเมื่อพบเจอ หรือได้ประสบการณ์ในการติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ บนหลังคาโรงงาน หรือสำนักงาน หรือ หลังคาบ้าน ก็จะทยอยนำมาลงเป็นบทความสั้นๆ เป็นระยะๆ เน้นคอนเซ็ป ว่า หนึ่งภาพ ล้านความหมาย

จากการติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ บนหลังคาโรงงาน ของทีมงานโซล่าฮับ ที่ผ่านมาพบว่างานโซล่าเซลล์ จะเป็นแหล่งรวมเหล่าจอมยุทธช่าง ในหลายๆแขนง อาทิเช่น

Solar Panel : แผงโซล่าเซลล์ ยี่ห้อไหนดีที่สุด , ดีที่สุดในด้านไหนบ้าง , คุณภาพดีที่สุด , ทนทานที่สุด , ผลิตไฟฟ้าได้มากที่สุด , เมื่อนานไปประสิทธิภาพลดลงน้อยที่สุด , ราคาคุ้มค่าที่สุด , การรับประกันยาวนานที่สุด , ผลิตจากจีน หรือยุโรป , รับประกันตั้ง 25 ปี แล้วบริษัทที่ผลิตจะอยู่ถึงวันที่รับประกันหรือป่าว , ? 

บทความนี้สำหรับท่านที่อยู่ว่างๆ แล้วอยากจะปวดหัวเล่นๆ555  ซึ่งเป็นคำถาม ที่โซล่าฮับ ไม่มีคำตอบ  เพราะยังไม่มีโอกาสได้ทดลอง ว่าจริงๆแล้ว เราจะเลือกการออกแบบ จำนวนแผงโซล่าเซลล์ กี่แผง ต่อ String แบบใดที่เหมาะสม หรือ ดีที่สุด ในสภาพอากาศในเมืองไทย ? 

♣ จากตารางด้านล่างนี้ คือการออกแบบโซล่าเซลล์ แบบออนกริด โดยการใช้โปรแกรม PVSYST ที่ทำการจำลอง (Simulate) ค่าออกมาว่าเมื่อติดตั้งโซล่าเซลล์ แล้วจะได้พลังงานไฟฟ้าเท่าใด โดยตั้งสมมติฐานว่าใช้อินเวอร์เตอร์ ยี่ห้อ SMA ขนาด 25 kW. และใช้ แผงโซล่าเซลล์ ยี่ห้อ JA Solar ขนาด 325 W.

♣ SMA ขนาด 25 kW จะมี 2 MPPT ,  6 String โดยแต่ละ MPPT จะสามารถต่อได้ 3 String ซึ่งแต่ละ MPPT รองรับแรงดันไฟฟ้าได้สูงสุด 1,000 V.  และมีช่วงแรงดันที่เหมาะสมในการทำงานอยู่ระหว่าง 320 - 800 V.

♣ JA Solar 325 W. มีแรงดันสูงสุด สภาวะต่อใช้งาน ประมาณ 37.39 V. 

เกี่ยวกับการสนับสนุนเงินลงทุน จากคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (บีโอไอ) หรือ Board Of Investment ( BOI ) คำถามจากผู้ประกอบการ ที่ทีมงานโซล่าฮับ ได้พบปะ พูดคุยแลกเปลี่ยนข้อมูลมา ก็จะได้คำถามกลับมาเป็นการบ้านมากมาย หลายข้อ เช่น

บีโอไอ สนับสนุนเกี่ยวกับโซล่าเซลล์อะไรบ้าง ?

เงื่อนไขยุ่งยากไหม มีอะไรบ้าง?

ลดค่าลงทุนได้ตั้ง 50% ของเงินลงทุนจริงป่าว?

บางคนบอกว่าลดได้แค่ 10% ?

บางคนบอกลดได้แค่ Vat 7% ?

ว่าด้วยเรื่องการใช้งานระบบอ๊อฟกริด 

สำหรับผู้ที่กำลังวางแผนติดตั้งโซล่าเซลล์แบบอ๊อฟกริด (ไม่ต้องเชื่อมต่อกับไฟของการไฟฟ้าฯ) โดยอาจจะเป็นทั้งผู้ที่จะลองติดตั้งเอง DIY ( Do It Your Self ) หรือผู้ที่จะจ้างช่างมาติดตั้งฯ วันนี้ทีมงานโซล่าฮับขอเสนอมุมมองให้ท่าน เพื่อเป็นแง่คิดที่จะใช้งานระบบอ๊อฟกริด ดังนี้ครับ

          สำหรับโรงงาน ออฟฟิศ สำนักงาน ที่สนใจติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ บนอาคาร สำนักงาน แต่ว่าอาคารไม่มีหลังคาเมทัลชีต หรือหลังคากระเบื้อง แต่เป็นดาดฟ้า ( บางท่านอาจเรียกว่า คอนกรีตสแลป ) ก็สามารถติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ได้เหมือนกัน เพียงแต่ว่าอาจจะมีต้นทุนเพิ่มขึ้นอีกพอสมควรสำหรับ Mounting อันเนื่องจาก ต้องใช้โครงสร้างเป็นเหล็กชุบกัลวาไนซ์ เพื่อรองรับและจับยึดแผงโซล่าเซลล์ กับพื้นคอนกรีตสแลป

รายชื่อผลิตภัณฑ์อินเวอร์เตอร์ที่มีผลทดสอบเป็นไปตามข้อกำหนดของการเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้าของการไฟฟ้านครหลวงหรือ กฟน. มีรายละเอียดตามด้านล่างนี้ ข้อมูลวันที่ 6 กรกฎาคม 2561

มาลุยต่อกับการเชื่อมต่อโซล่าเซลล์ กับไฟฟ้าแรงสูงในโรงงาน 22 kV. ที่มีหม้อแปลงหลายลูก เราควรจะเชื่อมต่ออย่างไรดี?

จากข้อกำหนดของ กฟภ. และ กฟน. ปี 2559 (ในวงการโซล่าเค้าเรียกกันว่า Grid Code ปี59 ) ที่กำหนดว่าต้องติดตั้งรีเลย์ ป้องกันไฟย้อน ( Relay 32) ตัวอย่างของ กฟภ. ก็ตามรูปด้านล่างนี้ครับ กรณีที่โรงงานใช้ไฟเป็น แบบ 22 kV. 

รายชื่อผลิตภัณฑ์อินเวอร์เตอร์ที่มีผลทดสอบเป็นไปตามข้อกำหนดของการเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้าของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคหรือ กฟภ. มีรายละเอียดตามด้านล่างนี้ ข้อมูลวันที่ 25 มิถุนายน 2561

จากบทความก่อนหน้านี้ ถามว่า ถ้าที่โรงงานมีการใช้ไฟฟ้าแรงสูงจาก กฟภ. โดยมีการติดตั้งหม้อแปลงขนาด 22 KV. (คือซื้อไฟฟ้าที่แรงสูง 22 KV.) แล้วจะติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ เราควรเชื่อมหรือขนานไฟฟ้า ที่แรงต่ำหรือแรงสูง เพราะเหตุใด ?

เฉลย !!!  มีคำตอบอยู่ 2 ข้อ ที่ทีมงาน โซล่าฮับ พอจะนึกออกคือ

สำหรับระบบโซล่าเซลล์ แบบอ็อฟกริด ( OffGrid Solar System ) เราต้องทำการคำนวณ หรือหาขนาดอุปกรณ์ ที่จะนำมาใช้ให้เหมาะสม ซึ่งสิ่งที่เราจะต้องคำนวณหาก็ประกอบด้วย

1.) จำนวนวันที่สำรองไฟได้ หากไม่มีแสงอาทิตย์
2.) หาพลังงานที่ใช้ในแต่ละวัน
3.) เลือกใช้ระดับแรงดันที่เหมาะสม

จากบทความก่อนหน้านี้ได้กล่าวถึง โรงงานใช้ไฟฟ้าทั้งแรงต่ำและแรงสูง ติดโซล่าเซลล์ ประหยัดค่าไฟได้ป่าว? โดยเราจะทำการเชื่อมต่อหรือขนาน ไฟฟ้าที่ได้จากระบบโซล่าเซลล์ เข้าทางด้านแรงต่ำ กล่าวคือเชื่อมเข้าทาง MDB ของโรงงาน ที่มีอยู่แล้ว แต่จริงๆแล้วระเบียบหรือข้อกำหนดของ ทั้งการไฟฟ้านครหลวง (กฟน. : MEA ) และ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ. : PEA ) สามารถเชื่อมต่อที่ระบบแรงสูงของการไฟฟ้าฯได้ ซึ่งหากเป็น Solar Farm ที่จำหน่ายไฟให้กับการไฟฟ้าฯ ก็จะเชื่อมที่แรงสูงทั้งสิ้น

สำหรับ Solar Rooftop ที่ผลิตสำหรับใช้เองเพื่อประหยัดค่าไฟฟ้า หากเป็นขนาดกำลังการผลิตไม่มากนัก ส่วนใหญ่ก็จะทำการเชื่อมเข้าที่แรงต่ำ แต่หากติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ ขนาดหลายๆร้อยกิโลวัตต์ จนถึงเป็น ขนาดหลายๆเมกกะวัตต์ คนออกแบบระบบก็จะดูความเหมาะสมแล้วก็จะเชื่อมต่อเข้าทางด้านแรงสูง ดูตัวอย่างการเชื่อมต่อฯตามในรูปด้านล่าง

การใช้ซอฟท์แวร์สำหรับการออกแบบติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ รวมถึงการประมาณการ พลังงานไฟฟ้าที่ผลิตได้ ก็มีอยู่หลายโปรแกรม ที่มีให้เราได้เลือกใช้ มีทั้งแบบเสียเงิน แบบฟรี ทั้งอย่างง่าย หรือยาก ก็ว่ากันไป ซึ่งจากการที่ทีมงานได้ลองใช้งานแล้ว ก็เลยแคปเจอร์ มาแนะนำในเบื้องต้นก่อนเพื่อเป็นแนวทาง เผื่อท่านใดสนใจ จะได้ไปลองเล่นดูมั่ง

อันเนื่องจากบทความที่ได้เคยกล่าวถึง การต่อหรือขนานไฟเข้าระบบจำหน่ายฯ โซล่าเซลล์ แบบออนกริด และจากการไปพบกับทีมงานช่างเทคนิคและวิศวกรของโรงงานในหลายๆแห่ง ที่มีการใช้ไฟฟ้าทั้งแรงต่ำ (220/380 V.) และไฟฟ้าแรงสูง (3.3 kV , 11 kV , 22 kV ...) สามารถที่จะติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ เพื่อประหยัดค่าไฟฟ้าได้หรือไม่ ? แล้วมันมีหลักการอย่างไร ที่นี่มีคำตอบ...ตามมาครับ

          เนื่องจากการผลิตไฟฟ้าด้วย โซล่าเซลล์ มีวิธีการผลิต การใช้งาน วัตถุประสงค์ การเชื่อมต่อ ฯลฯ ที่ค่อนข้างหลากหลาย จึงอาจทำให้เกิดความสับสนให้กับผู้ที่เริ่มศึกษา ดังนั้นทีมงาน SoLarHub.co.th จึงขออธิบายในภาพรวม การผลิตไฟฟ้าด้วย โซล่าเซลล์ เป็น 3 ประเภทหลัก และแบ่งเป็นประเภทการนำไปใช้งานเป็นข้อย่อยๆ ตามเนื้อหาด้านล่างนี้ ( ทั้งนี้ท่านสามารถคลิกที่ลิงค์ในแต่ละหัวข้อ เพื่อทราบรายละเอียดแบบเจาะลึก )

จากการที่ทีมงานโซล่าฮับ ได้เข้านำเสนอข้อมูลและรายละเอียดการติดตั้งระบบโซล่าเซลล์แบบออนกริด (Solar Rooftop) สำหรับใช้งานเองเพื่อประหยัดค่าไฟฟ้า ให้กับโรงงาน สำนักงาน อพาร์ทเม็นท์ หรือ สถาบันการศึกษา ฯลฯ มีอยู่ข้อหนึ่งที่จะได้รับเป็นคำถามอยู่เสมอคือ

***ช่วงแรกยังไม่ค่อยมั่นใจว่าระบบระบบโซล่าเซลล์แบบออนกริด จะดีจริงหรือคุ้มค่าหรือไม่ จะติดตั้งระบบฯเพื่อรองรับเฉพาะแสงสว่างหรือบางโซน ก่อนได้ไหม หากได้ผลดี แล้วค่อยติดตั้งเพิ่ม ขยายครอบคลุมให้รองรับทั่วทั้งโรงงาน ได้หรือไม่ ?